-
1 подать голос
-
2 абсолютное большинство
абсолют күпчелек (берәр мәсьәләне тавышка куйганда тавыш бирүчеләрнең саны барлык тавыш бирүчеләрнең яртысыннан артыграк булуы) -
3 испустить
-
4 за
1) с вин. п. (около, вокруг) янына, янында2) с вин. п. ( при указании на начало действия)...лый башлау,...га тотыну3) с вин. п. (при указании предмета, лица, позади или по другую сторону к-рого что-то помещено, спрятано)...газаткнуть (что-л.) за пояс — нәрсәне дә булса билбауга кыстыру
4) с вин. п. (при указании цены, платы)...га5) с вин. п. (позднее; больше; сверх)...данему за сорок — аңарга кырыктан артык, ул кырыктан узган
6) с вин. п. ( при указании на расстояние)...да7) с вин. п. (раньше на какое-л. время)...нан... элек8) с вин. п. (в течение какого-л. времени)...га,...да, өчен9) с вин. п. (при указании на лицо или предмет, к к-ому прикасаются)...дан,...га10) с вин. п. (ради, в пользу чего-л.) өчен11) с вин. п. (вместо, в качестве кого-л.) өчен, урынына12) с вин. п. (при указании лица или предмета, выступающего в качестве кого-чего-л.)... итеп алу,... дип белүпринять (кого-л.) за своего знакомого — кемне дә булса танышың дип белү
13) с вин. п. (при указании лица, к к-ому возникает какое-л. чувство) өчен14) с вин. п. и с тв. п. (по причине, вследствие) өчен;...лыктан15) с вин. п. и с тв. п. (через, по ту сторону, позади, около) артына, аръягына, артында, аръягында, читенә, кырыена; янында;...га16) с тв. п. (позади, вслед, следом) артыннан, эзеннән17) с тв. п. (во время чего-л.)...да; вакытында, чакта, арада18) с тв. п. (при указании лица или предмета, на к-ые направлено действие)...ны19) с тв. п. (с целью, для чего-л.)...га;...ны20) с тв. п. (при указании лица, от к-ого зависит наступление какого-л. действия, за к-ым числится что-л.)...га,...ның21) с тв. п....ган;...лы22) с тв. п. (при указании на смену действия, состояния, лица, предмета, явления)...дан соң•- кто за?- выйти замуж
- за исключением
- ни за что! -
5 откликнуться
сов.( на что)1) ( ответить на зов) җавап бирү (кайтару), тавыш бирү2) перен. фикерен әйтү; карашын белдерү, мөнәсәбәтен белдерү -
6 всенародный
-ая; -оебөтен халык[ның]...ы, гомум халык...ы -
7 голосование
ссайлау, тавыш бирү -
8 голосовать
-
9 закрытое голосование
-
10 оклик
мэндәшү, тавыш бирү; эндәшү тавышы -
11 плебисцит
мплебисцит (бөтен халыкның тавыш бирүе, халык карамагына кую, бөтен халык фикерен җыйнау) -
12 право
I с1) хокук2) ( наука) хокук, хокук фәне3) (возможность действовать каким-л. образом) хокук, хак, хаклылык4) (основание, причина) хокук, нигез, сәбәп5) (мн. права) (документ) хокук, правоII вводн. сл.; разг.водительские права — (автомобиль, мотоцикл һ. б. ш.) йөртүчеләр правосы
чын, чынлап та, дөрестән дәя, право, не знаю, что мне делать — чыннан да, мин нәрсә эшләргә дә белмим
-
13 проголосовать
сов.(что, за кого-что) тавыш бирү -
14 процедура
ж1) процедура; эзлекле тәртибе2) мед. процедура -
15 тайный
-
16 раздаться
I сов.( прозвучать) яңгырау, яңгырап китү, ишетелү, ишетелеп китү; тавыш таралуII сов.1) юл бирү, ике якка аерылу2) ( расшириться) киңәю, киңәеп китү, иркенәю3) разг. ( потолстеть) юанаю, юанаеп китү, калынаю, калынаеп китү -
17 на
I предлог1) с вин. п. (при обознач. действия, направленного на поверхность или внешнюю сторону предмета)...га, өстенә2) с вин. п. (при обознач. лиц, организаций, на к-рые возлагается ответственность, работа и т. п.)...га, өстенә3) с вин. п. (при обознач. места, на к-рое направлено действие)...гапойти на завод — заводка бару; заводка эшкә керү
4) с вин. п. (по направлению, в сторону)...га,...га табаидти на голос — тавыш ишетелгән якка таба бару; тавышка таба бару
окна на восток — тәрәзәләр көнчыгышка таба [карый]
дверь на улицу — ишек урамга таба [карый]
5) с вин. п. (при обознач. соприкоснсвения, столкновения)...ганаткнуться на кого-л. в темноте — караңгыда кемгә дә булса барып бәрелү
6) с вин. п. (при указ. срока, времени)...та,...нена зиму — кышка, кыш айларына
на этот раз — бу юлы, бу очракта
со дня на день — бүген-иртәгә, тиз арада, тиз вакыт эчендә
7) с вин. п. (с какой целью, для чего-л.)...га8) с вин. п. (при обозначении цели, назначения)...лык9) разг.; с вин. п. (при обознач. специальности, профессии)...лыккаучиться на слесаря — слесарьлыкка уку;
10) с вин. п. (для, ради)...га, өчен11) с вин. п. (с сущ. "лад", "манера", "образец")...ча, буенча12) с вин. п. (при обознач. предмета, являющегося орудием действия)...га13) с вин. п. (при обознач. количества, меры)...га14) с вин. п. (при умножении, делении)...га15) с предл. п. (на вопрос "где")...да, өстендә16) с предл. п. (при обознач. лиц, предметов, одетых, облачённых во что-л.)...өстендә,...өстенә17) с предл. п. (при обознач. области, сферы деятельности)...да18) с предл. п. (при указ. на положение, состояние)...да булусостоять на чьём-л. иждивении — берәүнең тәрбиясендә тору
19) с предл. п. (при обозначении времени, срока)...да20) с предл. п. (в нек-рых устойчивых сочет.)...гандана ходу — барганда, барган шәпкә
21) с предл. п. (при обознач. предмета, являющегося нижней или внутренней частью чего-л.)...лы,...эчле22) с предл. п. (при обознач. средств передвижения)...да,...белән23) с предл. п. (при посредстве, с помощью чего-л.)...да24) с предл. п. (при обознач. вещества, к-рое входит в состав чего-л.)...га эшләнгән,...да эшләнгән,...лы,... кушып (катнаштырып) эшләнгән•- сорвать зло II частицамәна, возьми — мә, ал
- на-поди
См. также в других словарях:
тавыш — 1. Колак белән сизелә торган һава дулкыннары. Бугаздагы ярылар тибрәнүдән чыга торган авазлар. Вокаль сәнгать материалы буларак, җырлау, сөйләшү сыйфаты 2. Музыка системасында югарылык түбәнлек буенча аерымланган аваз 3. Шау шу, ыгы зыгы;… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
вотум — Тавыш бирү юлы белән чыгарылган карар … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
шыңгырдау — 1. Шыңгыр шыңгыр килү, шундый тавыш чыгару. Ямьсез, калтыраулы калын тавыш бирү ә патефон һаман шыңгырдый 2. Яңгыраш бирү, нин. б. тавышны яңгыратып кайтару яки шул тавыштан яңгырап тору 3. Яңгырап торган музыкаль матур тавыш белән җырлау, сөйләү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
уздыру — ф. 1. Үткәреп җибәрү, узарга, үтәргә мөмкинлек бирү 2. Узып китәргә, алга чыгарга мөмкинлек бирү; башкаларны алга җибәреп, үзең артка калу 3. күч. Башкалардан өстен чыгу, җиңү, беренчелекне алу сайрауда сандугачтан уздыра рәв. к. Уздырыштан 4.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аһа-һа-һа-һа — аваз ияр. Адашып, югалып эзләгәндә тавыш бирү авазы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әйе — 1. Ризалыкны, раслауны белдереп җавап биргәндә кулланыла; киресе: юк. Нин. б. алдан әйтелгән фикерне катгый рәвештә кабатлап раслаганда кулланыла китәргә. Әйе, китәргә! 2. Нәрсә турында да булса уйлануларның нәтиҗәсен белдереп хикәяләгәндә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бертавыштан — рәв. 1. Бердәм рәвештә, бер үк вакытта 2. Тавыш бирүдә катнашучыларның уртак фикере белән, каршы тавышлар булмыйча. Уртак фикердә булып, бердәм … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бюллетень — 1. Иҗтимагый әһәмиятле вакыйга яки мәсьәлә тур. кыскача рәсми белдерү, хәбәр 2. Нин. б. оешманың, җәмгыятьнең һ. б. ш. вакытлы басмасы 3. Сайлауда яшерен тавыш бирү кәгазе 4. Авырганда хезмәткә яраксызлык тур. бирелә торган врач язуы. БЮЛЛЕТЕНЬДӘ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
каршы — с. 1. Кемнең нәрсәнең алдындагы, каршысындагы. Кем нәрсә белән риза булмаган, көрәшүче, дошман. Кире, тискәре, тыңлаусыз. Нәрсәне. б. кире кага, шуны теләмәүне белдерә торган каршы тавыш бирү 2. хәб. Нин. күренешкә, теләккә, фикергә, тәкъдимгә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кыл — I. 1. Ат, сыер койрыгында, ялда, кәҗә, дуңгыз һ. б. тиресендә була торган каты чәч сыман үсенте. Кылдан ясалган, кылдан торган. Кайбер кешеләрнең битендә миң өстендә үсә торган каты төк. Каты сакал мыекның төге 2. Музыка инструментларында… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
плебисцит — Гомумдәүләт күләмендә әһәмияткә ия булган мәсьәләгә карата бөтен халыкның тавыш бирүе; Референдум … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
